Petak, 22. Novembar 2024.
Povratak
Znamenite žene Kupinika predstavljene u Kupinovu
Treće u nizu predavanje u okviru projekta “Znamenite žene Kupinika” koji realizuje Kulturni centar “Pećinci” pod pokroviteljstvom Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama i pećinačke lokalne samouprave održano je 19. novembra u sali Lovačkog doma u Kupinovu.
O životu Barbare Frankpan govorio je Boris Stojkovski, istoričar i redovni profesor na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu.
“O životu srpske despotice i žene despota Vuka Brankovića, poznatijem u narodu kao Zmaj Ognjeni Vuk, koja je živela u Kupiniku najviše možemo saznati u Trsatskom relikvijaru objavljenom 2020. godine autora i istoričara umetnosti Branislava Cvetkovića. Upravo se u toj knjizi spominje da je Barbara bila pravoslavne vere, bar u tom periodu kada je bila u braku sa despotom Vukom. Upravo ovaj relikvijar je nasleđe predaka despota Vuka Brankovića koji je Barbara nasledila i poklonila katoličkom manastiru na Trsatu kod Rijeke. Barbara sa despotom Vukom nije imala poroda” - rekao je, između ostalog, na predavanju Stojkovski.
Život supruge Stefana Brankovića, Angeline, čije ime nosi i manastir Obed koji se nalazi u neposrednoj blizini Kupinova predstavila je Svetlana Tomin, redovna profesorka srednjovekovne književnosti na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu.
“Posvećenost porodici i ta velika njena ljubav prema suprugu Stefanu je nešto što je sinomim za Angelinu Branković. Albanka koja se udala za slepog čoveka, došla u njegovu postojbinu i sve učinila da neguje tradiciju te porodice. Značajne su njene zasluge za pravoslavnu crkvu, za negovanje identiteta. Ona čuva knjige Brankovića sa oznakom da joj pripadaju, podiže mananstire i prenosi mošti. Ta činjenica prenosa moštiju u srednjem veku je izuzetno važna i upravo se za žene vezuje taj religijski akt” - navodi Tomin.
Treća znamenita žena Kupinika o kojoj je bilo reči je Jelena Jakšić, a njen život predstavio je Perica Odobašič, arheolog i kustor u muzejskoj jedinici “KCP - Muzej Kupinik”.
“Iako različitog etničkog porekla, sve tri znamenite žene Kupinika su ostavile značajan trag u srpskoj nacionalnoj istoriji srednjeg veka. Povezanost ove tri žene se ogleda u tome što su sve tri bile despotice, odnosno supruge srpskih vladara. Iako nisu bile u krvnom srodstvu, porodičnim vezama su blisko povezane: Angelina Branković je bila strina Barbarinim suprugu, Zmaj Ognjenom Vuku i svekrva Jeleni Jakšić. Ličnu snagu i istorijski značaj pokazala je od momenta kada je po prvi put postala udovica. Bila je svedok burnih istorijskih događaja kako unutrašnjih previranja u Ugarskoj, tako i propasti ugarske države 1526. godine i opadanja uticaja srpskog velikaškog i prvačkog stalžena u Ugarskoj, a samim tim i propasti već oslabljene srpske državnosti” – kazao je Odobašić.
Predavanja su tokom novembra održana i u sremskomitrovačkom Muzeju Srema i Zavičajnom muzeju u Rumi, a edukativni materijal nastao u okviru ovog projekta namenjen je učenicima viših razreda sve tri osnovne škole na teritoriji pećinačke opštine, koji će biti u prilici da se na časovima istorije i književnosti upoznaju sa ženama koje su na neki način bile u senkama svojih vladara, ali itekako obeležile jedan važan period srpske srednjovekovne istorije.
Ličnosti koje su vezane za poslednju prestonicu srpske despotovine vizuelno su dočarale članice Udruženja za negovanje starih zanata i veština “Beli orlovi”, a moderator predavanja bila je Nikolina Odobašić iz Kupinova, studentkinja završne godine Filozofskog fakulteta u Novom Sadu na odseku kulturologija.
